Της Άννας Στεργίου
Όταν είσαι τόσα χρόνια δημοσιογράφος, έρχεσαι αντιμέτωπη πολλές φορές με τη φρίκη. Μαθαίνεις πράγματα, που νιώθεις πως πρέπει να γίνεις αχινός για να προστατευτείς. Γίνεσαι μερικές φορές χοντρόπετσος, για να σωθείς απ΄ όσα βλέπεις. Ακούς και λες αυτό το έχω ξαναδεί. Και έχεις ξαναδεί το πρόσωπο της φρίκης. Σε ξυπνά και σε στοιχειώνει αυτή η φρίκη ως άνθρωπο, σου μικραίνει το συναίσθημα, για ν΄αντέξεις. Φοβάσαι τριπλά από τους άλλους (κανονικούς) ανθρώπους για το δικό σου παιδί. Φοβάσαι τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος…
Και δεν είναι ανάγκη κάποιος να είναι εγκληματίας μέσα στη φυλακή, για να δεις αυτή την απουσία συναισθήματος. Συχνά πολλοί εκ των κρατουμένων είναι πολύ πιο συναισθηματικοί άνθρωποι, από “γαϊδούρια” και να με συγχωρήσουν τα συμπαθή τετράποδα, που μπορείς να δεις στην ανθρώπινη κοινωνία, εκτός φυλακής.
Μπορεί να είναι ο διευθυντής ή ο εργοδότης στη δουλειά, η σπιτονοικοκυρά, που έρχεται για το νοίκι, ο συνάδελφος, που σε δίνει στεγνά, η κοπελίτσα, που ανέβηκε στα μπούτια του προϊσταμένου, για να πάρει πιο γρήγορα θέση κι αύξηση και σε κοιτάει κι υποτιμητικά γιατί εσύ έχεις παραπάνω κιλά και δεν έχεις την τσάντα τη δερμάτινη αλλά μία πλαστικούρα. Και κανείς, μα, κανείς δεν το ελέγχει αυτό. Έτσι βρίσκονται άνθρωποι ακατάλληλοι σε θέσεις κλειδιά – τέρατα, που ξεκλειδώνουν μέσα μας και το δικό μας τέρας. Ας μην ξεχνάμε, πως όσο κι αν ζούμε σε οργανωμένες κοινωνίες, οι άνθρωποι είμαστε θηλαστικά. Θυμώνουμε, εκλύονται ορμόνες.
Η απουσία ενσυναίσθησης, όμως, συχνά, είναι ίδιον ανθρώπων, που έχουν κάποιο ψυχικό νόσημα. Και μπορεί να είναι και χειριστικοί. Την ίδια απουσία συναισθήματος τη ζούμε με τη Ρούλα Πισπιρίγκου. Αυτά, που βλέπουμε ή ακούμε, μας ξεπερνούν.
Είναι ο τρόπος. Και δεν τα έχουμε ξαναδεί. Αυτά τα τρία αγγελούδια που έφυγαν ζητούν δικαίωση. Μαζί τους όμως ζητά δικαίωση και μία ολόκληρη κοινωνία, που χάθηκε, μέσα στο δράμα των τριών παιδιών. Που πνίγηκε στην οργή γιατί είδε τον ρόλο της μάνας, να γίνεται χιλιάδες σπασμένα γυαλιά…
Αλλά ποιος φταίει; Φταίει μόνο η Ρούλα ή η κάθε Ρούλα; Ας κοιτάξουμε λίγο τον καθρέφτη μας. Ας δούμε, πως μεγαλώνουν μερικοί άνθρωποι. Γιατί γίνονται χειριστικοί, βίαιοι, νάρκισσοι; Πετώντας τα κλειδιά, αν είναι ένοχη, όπως είπε η Έλενα Ακρίτα, την οποία εκτιμώ, αποσείουμε τις δικές μας ευθύνες.
Όμως, που ήταν το σχολείο ή οι δομές γι΄αυτά τα παιδιά; Κανείς δεν είδε, δεν άκουσε, δεν κατάλαβε; Που; Που ήταν οι κοινωνικοί λειτουργοί; Γιατί όταν είδαν αυτά τα πράγματα οι γιατροί δεν κάλεσαν την αστυνομία; Που ήταν ο πατέρας; Η γειτονιά; Τίποτα; Κανείς; Κι όσοι μίλησαν, γιατί δεν εισακούστηκαν; Γιατί κατόπιν εορτής; Που ήταν τα μίντια, όταν χάθηκε το δεύτερο παιδί;
Δεν ξέρουμε, αν θα αποδειχτεί στο δικαστήριο η ενοχή. Δεν καταδικάζουμε, αν κι ενδείξεις, αποχρώσας ενοχής υπάρχουν. Αυτά σε συνδυασμό με την ουσία, που βρέθηκε, στο σώμα της κόρης της, εκτιμήθηκαν και βρέθηκε στη ΓΑΔΑ.
Η υπόθεση είναι λογικό να έχει τραντάξει την ελληνική κοινωνία. Κι οι αποκαλύψεις κάθε μέρα είναι συνταρακτικές και σοκαριστικές. Όσοι είμαστε γονείς, ξέρουμε ότι υποφέρουμε στο παραμικρό βηχαλάκι του παιδιού. Η πρώτη και η τελευταία μας σκέψη είναι πάνω στο παιδί μας. Όμως, αυτό δεν ισχύει για όλους τους γονείς. Ούτε καν για όλες τις μαμάδες.
Την ίδια στιγμή το γεγονός ότι κάποιος αγαπάει τα παιδιά, δεν σημαίνει ότι τον κάνει αυτομάτως καλό γονιό. Δεν είναι η καλοσύνη, ή η αγάπη το μόνο συστατικό στοιχείο που πρέπει να έχει κάποιος για να γίνει καλός γονιός. Γιατί μπορεί να αγαπάς πάρα πολύ το παιδί σου, να του κάνεις όλα τα χατίρια και στο τέλος να είναι ένα δυστυχισμένο παιδί, μόλις μεγαλώσει κι εσύ φύγεις από τη ζωή.
Χιλιάδες γονείς εκεί έξω νομίζοντας ότι εισακούγοντας όλες τις επιθυμίες των παιδιών είναι καλύτεροι. Χωρισμένοι γονείς φέρνουν ένα κάρο δώρα στα παιδιά , για να κερδίσουν την προτίμησή τους. Για να είσαι γονιός σημαίνει πως χρειάζεται να ωριμάσεις πρώτα εσύ ως άνθρωπος. Αν δεν έχεις ωριμάσει εσύ, αν δεν ξέρεις τι θες, αν κάνεις το παιδί γιατί μεγάλωσες, αν το κάνεις γιατί θέλεις να κρατήσεις τον σύντροφό σου ή τον γάμο, αν το κάνεις γιατί θέλεις να σου φέρει ένα ποτήρι νερό, άμα μεγαλώσεις, δεν κάνεις για γονιός.
Γιατί ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΕΝ ΜΑΣ ΑΝΗΚΟΥΝ. Ανήκουν σ΄αυτά.
Κάποτε μία κοινωνική λειτουργός μου είχε πει ότι το παιδί μου, το πρώτο πράγμα, που έμαθε βλέποντας τα εγκαταλειμμένα παιδιά είναι πως υπάρχουν γονείς, που δεν αγαπούν τα παιδιά τους. Και δεν εννοούσε φυσικά τα παιδιά που τα εγκαταλείπουν λόγω φτώχειας – ανέχειας.
Αν αποδειχτούν τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας και στα δικαστήρια δεν είναι μόνο η Ρούλα, που πρέπει να δικαστεί. Είναι μία ολόκληρη νοοτροπία, ωχαδερφισμού, που πρέπει ν΄ αλλάξει. Είναι οι θεσμοί, που πρέπει ν΄αλλάξουν. Και κάποιοι πρέπει να ξηλωθούν από τις θέσεις τους, γιατί άφησαν να ξεψυχήσει ένα παιδί, βλέποντας ότι η μάνα δεν είναι αυτή που πρέπει. 
Σε μία κοινωνία, που μετρά τα πάντα με χρήμα, οι κοινωνικές επιστήμες είναι εξοβελισμένες. Έλα μωρέ, που θα πας να σπουδάσεις αυτό; Που θα βρεις δουλειά; Και ναι, δεν βρίσκεις δουλειά, ενώ όλο το σύστημα είναι άρρωστο και ξεφτισμένο. Γιατί σ΄ένα καπιταλιστικό σύστημα ο θεός είναι το χρήμα κι όχι ο άνθρωπος. Η ευτυχία μετριέται με φράγκα κι όχι με αγκαλιές.
Πόσους κοινωνιολόγους έχουμε μέσα σε δομές, μέσα σε φυλακές, μέσα στις κοινωνικές υπηρεσίες; Πόσους κοινωνικούς λειτουργούς χρειαζόμαστε και δεν τους έχουμε; Πόσες υπηρεσίες παίρνουν κοινωνιολόγους και τους βάζουν για διοικητικούς, αντί να αξιοποιήσουν τις γνώσεις και τις εκθέσεις τους;
Ζούμε τα απόνερα της οικονομικής κρίσης, της υγειονομικής κρίσης είμαστε όλοι στα όριά μας και παρόλα αυτά δεν έχουμε καταλάβει ότι οι κοινωνικές επιστήμες χρειάζονται. Και μετά αναρωτιόμαστε γιατί κοιτάμε στον καθρέφτη μας και βλέπουμε ένα τέρας.
Το μοντέλο του κοινωνικού κράτους
Το σύγχρονο, ελληνικό κράτος στήθηκε πάνω σε μοντέλα προηγούμενων δεκαετιών. Κι η γνώση, που αποκτιέται στα πανεπιστήμια σε πολλές περιπτώσεις δεν διασταυρώνεται με τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών και του κράτους. Μένει στην ακαδημαϊκή κοινότητα.
Είναι γνωστό ότι η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως άφησε την κοινωνιολογία και την κοινωνική ανθρωπολογία έξω από τα σχολεία. Προφανώς οι κοινωνικές επιστήμες είναι αχρείαστες για την υπουργό. Ε, ναι τι να την κάνουμε την πρόληψη, όταν υπάρχουν τα δικαστήρια;
Το προλαμβάνειν καλύτερον του θεραπεύειν βέβαια, αλλά αυτό είναι ψιλά γράμματα, για την επικεφαλής του υπουργείου Παιδείας, που είναι οπαδός των μαθημάτων της αγοράς. Και φυσικά κι αυτά χρειάζονται, για να στήσει κάποιος αύριο – μεθαύριο μία δική του επιχείρηση.
Αλλά, ας μην αναρωτιόμαστε μετά γιατί όλα πάνε στραβά κι οι αξίες της φιλίας, της συνεργασίας, της ενσυναίσθησης, της αλληλεγγύης χάνονται και παίρνει τη θέση του το χρήμα. Το ψάρι έλεγαν οι παλιοί βρομάει πάντα από το κεφάλι. 
Δεν είναι η μόνη βέβαια. Η Μαρία Συρεγγέλα, που θεωρούνταν ως η πιο σοβαρή στο υπουργείο Εργασίας είπε ότι δεν γίναμε και Βενεζουέλα με τόσες γυναικοκτονίες πέρυσι. Κι ας μην ξεχνάμε ότι κάποιες απ΄αυτές τις γυναίκες είχαν καταγγείλει το γεγονός στις αρχές και κατακρεουργήθηκαν στη συνέχεια. Ποιος πλήρωσε τη νύφη εκτός απ΄αυτές;
Οικογένειες σε κρίση
Ποιος φταίει, που περνούν χρόνια για να πάρει διατροφή μία γυναίκα για τα παιδιά της στα δικαστήρια; Ο νόμος για τη συνεπιμέλεια έχει δημιουργήσει νέα παρατράγουδα, γιατί στήθηκε εκ των άνω κι όχι με βάση μελέτες κι αναλύσεις.
Ας σταματήσουμε να κοιτάμε μόνο τη δουλειά μας και ν΄ανακατευόμαστε κάπου αν είναι για ανούσιο κουτσομπολιό. Κι ας μην τα ρίξουμε μόνο στην κάθε Ρούλα, που μπορεί να είναι κακιά, τρελή, φθονερή, γελοία ή αθώα. Ας αναρωτηθούμε, αν βλέπουμε το στραβό δίπλα μας, τι κάνουμε. Κι ας φτιάξουμε καλύτερους θεσμούς, που να προστατεύουν τα παιδιά από τους γονείς τους. Η τωρινή κυβέρνηση έχει αποδείξει πως δεν μπορεί ν΄ανταποκριθεί σ΄αυτές τις ανάγκες. Γιατί ο προσανατολισμός της είναι στην αγορά κι όχι στην κοινωνία. Είναι στο κέρδος κι όχι στην κοινωνική συνοχή.
Οι νόμοι του ελληνικού κοινοβουλίου θεωρητικά προστατεύουν τα παιδιά. Γιατί κάποιοι γονείς, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους είναι ακατάλληλοι. Γιατί για τόσο μικρά παιδιά δεν υπάρχει γνώση τι συμβαίνει μέσα στο σπίτι. Τι συμβαίνει όταν οι γονείς είναι τοξικομανείς και η εξάρτηση είναι πιο πάνω από το παιδί, όπως συνέβη στην τραγική περίπτωση της μικρής Άννυ.
Η περίπτωση Πισπιρίγκου, που θα κριθεί από τη δικαιοσύνη, έχει κάνει όλη την ελληνική κοινωνία ν΄αναρωτιέται και ξυπνά το τέρας της αγανάκτησης. Γιατί αμφισβήτησε στα θεμέλια την έννοια της μάνας.
Μόνο, που δεν κάνουν όλοι οι γονείς για μπαμπάδες. Δεν κάνουν όλες οι γυναίκες για μαμάδες. Δεν κάνουν γιατί νοσούν οι ίδιες και μπορεί να μη τα σκοτώνουν τα παιδιά τους αλλά μπορεί να τους κάνουν κακό στον τρόπο, που τα μεγαλώνουν, ώστε να είναι ευτυχισμένοι ενήλικες. 
Στο πεδίο της Υγείας, όλοι κάνουν προγεννητικό έλεγχο. Κανείς, όμως δεν σκέφτεται ότι οι νέοι γονείς θέλουν καθοδήγηση.
Κανένας νόμος δεν προβλέπει μαθήματα γονιού, κατά τον προγεννητικό έλεγχο.
Κι αυτή η καθοδήγηση πρέπει να ξεκινήσει από το σχολείο. Δεν κάνουν όλοι οι άνθρωποι για γονείς. Γι’ αυτό είναι χιλιάδες οι νευρώσεις, που κουβαλάμε. Και τις μεταφέρουμε με τον τρόπο μας στα παιδιά. Δεν μας ενδιαφέρει αν θα είναι ευτυχισμένα, μας ενδιαφέρει αν θα είναι οικονομικά πετυχημένα. Τους καλλιεργούμε τον ανταγωνισμό. Το “εγώ” πολλές φορές των γονιών, είναι πάνω από τις δυνατότητες των παιδιών.
Μαθαίνουμε χίλια πράγματα στο σχολείο, δεν μαθαίνουμε τρόπο συμπεριφοράς. Και σε μία κοινωνία λύκων, σε μία εργασιακή ζούγκλα αυτό γίνεται χειρότερο.
Η αγανάκτηση, όμως πρέπει να είναι αφετηρία για αλλαγές. Αν θέλουμε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από κάθε Ρούλα και την ίδια από τον εαυτό της, πρέπει ν΄ αποκτήσουμε θεσμούς, που να λειτουργούν. Κι ας αξιοποιήσουμε τέλος πάντων το ελληνικό Πανεπιστήμιο, αντί να το κυνηγάμε να πιάσει στόχους… Γιατί μόνο αυτό μας έχει μείνει, ακόμη, όρθιο.
